Tăng sắc tố da là gì?
Tăng sắc tố da là một vấn đề phổ biến và thường không gây hại. Trong trường hợp này, da thường trở nên tối màu hơn so với vùng da xung quanh bình thường. Hiện tượng này xuất phát từ sự tích tụ quá mức hắc tố (sắc tố nâu tạo nên màu da bình thường) trên bề mặt da. Sự tăng sắc tố có thể ảnh hưởng đến màu da của mọi người, không phân biệt chủng tộc.
Tăng sắc tố da đặc trưng bởi việc da trở nên tối màu, có thể xuất hiện dưới dạng các mảng nhỏ hoặc phủ lớn trên vùng da. Mặc dù thường không gây nguy hiểm, tăng sắc tố có thể là dấu hiệu của các vấn đề sức khỏe khác.
>>>Đặt lịch khám nám với bác sĩ tại Lady’s House: 028.8888.9393
Phân loại tăng sắc tố da
Có nhiều loại tăng sắc tố khác nhau, bao gồm:
- Nám da: Phổ biến khi có sự biến đổi nội tiết tố, đặc biệt là khi mang thai. Nám thường xuất hiện trên bụng và mặt, nhưng có thể xảy ra ở bất kỳ khu vực nào trên cơ thể.
- Cháy nắng: Kết quả của tiếp xúc dài hạn với tác động của ánh nắng mặt trời, cháy nắng biểu hiện qua các đốm da trên tay và mặt tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.
- Mụn trứng cá: Thường là kết quả của tổn thương da.
Tóm lại, tăng sắc tố da không chỉ là một vấn đề thẩm mỹ mà còn có thể là dấu hiệu của tình trạng sức khỏe khác nhau.
Nguyên nhận gây nên tăng sắc tố da
Nguyên nhân gây tăng sắc tố da có thể bắt nguồn từ nhiều yếu tố khác nhau. Một trong những dạng phổ biến là sạm da, mà nguồn gốc chủ yếu là do tác động của ánh nắng mặt trời. Những vùng da nhỏ và màu sẫm thường xuất hiện trên các bộ phận thường xuyên tiếp xúc với tác động của tia UV, như bàn tay, mặt và các khu vực khác.
Rám má, một dạng khác của tăng sắc tố, cũng có thể xuất hiện do thay đổi nội tiết tố trong cơ thể. Đặc biệt, khi nữ giới mang thai hoặc sử dụng thuốc tránh thai, có thể kích thích sản xuất melanin, dẫn đến tình trạng nám da. Trong trường hợp nám nặng, việc ngừng sử dụng thuốc tránh thai có thể là một giải pháp.
>>> Đọc thêm bài viết: Vitamin E điều trị sẹo rỗ – Có hiệu quả?
Nguyên nhân bên ngoài cũng có thể góp phần vào sự thay đổi màu da. Ví dụ, các bệnh về da như mụn trứng cá có thể để lại vết thâm, tăng sắc tố sau khi bệnh đã điều trị. Da bị tổn thương, có thể xuất phát từ nhiều nguồn, bao gồm các hoạt động ngoại vi. Tàn nhang, những chấm nâu di truyền, thường xuất hiện trên cơ thể và trở nên rõ ràng hơn khi da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Quá trình này là do melanin hấp thụ năng lượng của tia cực tím, tạo ra sự sậm màu và làm nổi bật các vết tàn nhang, đồi mồi và vết thâm trên da.
Các tế bào da chuyên sản xuất melanin, gọi là melanocytes, có khả năng tạo ra quá nhiều sắc tố melanin (tăng sắc tố) khi da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Đối với những người có làn da trắng, một số tế bào biểu bì tăng cường sản xuất hắc tố để phản ứng với ánh sáng mặt trời nhiều hơn so với những người khác, dẫn đến tình trạng da sạm đen.
Tàn nhang, một biểu hiện của sự sản xuất không đồng đều của melanin, thường có nguồn gốc di truyền. Nguyên nhân cụ thể của chứng tăng sắc tố da có thể đa dạng tùy thuộc vào loại tăng sắc tố. Dưới đây là một số nguyên nhân cụ thể:
- Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời: Ánh sáng mặt trời có thể kích thích tăng sắc tố da, đặc biệt là ở những người trung niên. Tình trạng này thường tăng theo độ tuổi.
- Bệnh viêm da và chấn thương da: Các tình trạng như bệnh viêm da, vết cắt, vết bỏng có thể gây ra chứng tăng sắc tố da sau khi chúng được điều trị hoặc biến mất.
- Da phát triển bất thường: Da phát triển không đều hoặc có sự thay đổi về cấu trúc cũng có thể góp phần vào sự tăng sắc tố.
- Thay đổi nội tiết tố: Sự thay đổi trong nội tiết tố, như khi mang thai hoặc sử dụng các biện pháp tránh thai, cũng có thể ảnh hưởng đến sản xuất melanin.
- Bệnh nội khoa và thuốc: Một số bệnh nội khoa như bệnh Addison, cũng như việc sử dụng thuốc và hóa chất có thể làm tăng sản xuất melanin và dẫn đến sạm da.
- Các bệnh di truyền: Nếu có các bệnh di truyền như hội chứng Peutz-Jeghers hoặc hội chứng khô da, sự xuất hiện của tàn nhang và chứng tăng sắc tố da có thể được kích thích. Trong một số trường hợp, các bác sĩ có thể loại bỏ tàn nhang thông qua phương pháp áp lạnh hoặc liệu pháp laser.
Trong một số trường hợp, chứng tăng sắc tố da không phải là kết quả của melanin mà có thể xuất phát từ các sắc tố khác không phổ biến trên da. Nếu cơ thể có hàm lượng sắt cao, những người mắc các bệnh như bệnh huyết sắc tố hoặc bệnh hemosiderin có thể trải qua tình trạng tăng sắc tố. Một loạt các loại thuốc, hóa chất và kim loại được sử dụng trên da, uống hoặc tiêm cũng có thể gây ra hiện tượng tăng sắc tố.
Các khu vực sắc tố có thể phổ biến, nhưng một số loại thuốc có thể ảnh hưởng đến một số vùng cụ thể. Chẳng hạn, một số người có phản ứng thuốc cụ thể, như các loại thuốc kháng sinh, thuốc chống viêm không steroid và barbiturat, có thể gây ra tình trạng tăng sắc tố tại cùng một vị trí mỗi khi sử dụng thuốc.
Chứng tăng sắc tố da có thể mang đến các màu sắc đa dạng như tím, xanh đen, vàng nâu, xanh lam, bạc và xám, tùy thuộc vào loại thuốc, hóa chất hoặc kim loại và vị trí tập trung trên da. Ngoài ra, các vùng đổi màu cũng có thể xuất hiện trên răng, móng tay, lòng trắng của mắt (màng cứng) và thành trong của miệng (niêm mạc). Trong một số trường hợp, các vết nám có thể giảm đi sau khi ngừng sử dụng thuốc. Tuy nhiên, đối với một số trường hợp khác, chứng tăng sắc tố da có thể là vĩnh viễn.
Giải pháp làm giảm nguy cơ tăng sắc tố da
Để kiểm soát và giảm tình trạng tăng sắc tố da, có một số biện pháp và giải pháp điều trị hữu ích mà bạn có thể thực hiện:
Tránh tiếp xúc với ánh nắng mặt trời:
Sử dụng kem chống nắng với chỉ số SPF từ 30 trở lên khi ra ngoài vào ban ngày để bảo vệ da khỏi tác động của tia UV và ngăn chặn sự xuất hiện của nám da.
Hạn chế tiếp xúc với da khi tay không sạch:
Tránh việc chạm hoặc nặn các nốt mụn, vảy và mụn để ngăn chặn tình trạng tăng sắc tố sau khi da bị tổn thương.
Sử dụng lô hội:
Lô hội chứa chất aloin giúp giảm sắc tố da bằng cách ức chế quá trình sản xuất melanin. Thường xuyên thoa gel lô hội lên da để giảm tình trạng tăng sắc tố.
Kem chứa chiết xuất cam thảo:
Sử dụng kem chứa Glycyrrhizin (chiết xuất từ cam thảo) có thể giúp giảm sắc tố da. Glycyrrhizin có tác dụng chống viêm, chống oxy hóa và làm trắng da.
Trà xanh:
Sử dụng chiết xuất trà xanh với tính chất chống oxy hóa và chống viêm có thể cải thiện tình trạng tăng sắc tố. Tuy nhiên, lưu ý rằng chiết xuất trà xanh có hiệu quả hạn chế trong việc giảm nám da và chống cháy nắng.
Nhớ rằng hiệu quả của các biện pháp này có thể khác nhau tùy thuộc vào từng người và loại tăng sắc tố cụ thể. Đề xuất thảo luận với chuyên gia da liễu để tìm ra phương pháp điều trị phù hợp nhất cho tình trạng của bạn.